Gemeenschappelijke regeling Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied

Risicoprofiel
Het risicoprofiel van de Omgevingsdienst NZKG is hoog. De bijdrage van Gemeente Zaanstad in de gemeenschappelijke regeling is hoog, € 2,0 mln, terwijl de invloed relatief beperkt is. Gemeente Zaanstad heeft 9% van de stemmen. Hierbij speelt ook de betrokkenheid van de bestuurder in het DB en het AB. Daarnaast is de Omgevingsdienst NZKG afhankelijk van veranderende wet en regelgeving. Onder “ontwikkelingen Omgevingsdienst NZKG” wordt hier nader op ingegaan.

Risicoanalyse

Ontwikkelingen

(Markt) ontwikkelingen

Na de opbouw van de organisatie en het plaatsen van medewerkers afgelopen recente jaren was de officiële start van de ODNZKG 6 februari 2014. De hoofdkoers betreft het behalen van vijf ambities zoals vastgesteld door het algemeen bestuur in de kaderbrief 2015-2020. Deze eerste twee ambities betreffen financiële en procesmatige transparantie en sturing en accountmanagement op orde. Met deze eerste ambities om de basis op orde te krijgen is een reeds een begin gemaakt. Vanaf 2015 is meer nadruk gelegd op overige ambities professionele kwaliteit en gezag, landelijke speler en expertisecentrum en risico en informatie gestuurd werken.
Per gemeente wordt jaarlijks de dienstverleningsovereenkomst (DVO) geactualiseerd. Per gemeente worden hier afspraken gemaakt over de wettelijke taken en maatwerktaken.
Project Prestatiegerichte sturing
Het DB van de OD heeft akkoord gegeven op het project prestatiegericht sturings- en financieringssysteem waarbij de opdrachtgever, binnen de meerjarig vastgestelde financiële kaders, kan sturen op inzet en beleidsmatige keuzes kan maken. Voortaan zal met werkplannen gewerkt gaan worden. Met ingang van 2017 wordt voor alle opdrachtgevers middels een werkplan gewerkt. In de nadere uitwerking van PGF wordt ingezet op pakketten, een uniform uitvoeringsniveau gebaseerd op kengetallen omdat de verschillende opdrachtgevers hierin verschillende normen hanteerden.

Omgevingswet

De komst van de omgevingswet betekent ook voor de ODNZKG een verandering in werkwijze. Samen met de partners oriënteert de ODNZKG zich op een veranderende rol en samenspel.

Financiële positie

In de jaarrekening 2015 is de Raad geïnformeerd dat het DB van de ODNZKG akkoord heeft gegeven op het project “prestatiegericht sturings- en financieringssysteem” (PGF) waarbij de opdrachtgever, binnen de meerjarig vastgestelde financiële kaders, kan sturen op inzet en beleidsmatige keuzes kan maken. In de nadere uitwerking van PGF wordt ingezet op pakketten, een uniform uitvoeringsniveau gebaseerd op kengetallen omdat de verschillende opdrachtgevers hierin verschillende normen hanteerden. De consequenties daarvan dienen in de begroting 2017 te worden opgenomen.
Gelet op de door Zaanstad gehanteerde normen en de normen op basis van PGF, kan dit betekenen dat Zaanstad een hogere bijdragen gaat betalen. Het lijkt erop dat de nieuwe methodiek leidt tot een extra bijdrage voor Zaanstad. Aangezien de grootte van dit effect momenteel nog niet verwerkt is in meerjarenbegroting van de ODNZKG, is het financiële effect niet meegenomen in de begroting 2017 van gemeente Zaanstad. Het totale meerjarige financiële effect voor Zaanstad wordt op dit moment ingeschat op € 5 ton. Het financiële effect dat verklaard kan worden (schatting is €1,5 ton) zal worden verwerkt in de BURAP 2017. Voor de meerjarenraming vanaf 2018 geldt dat deze in de Kadernota 2018 zal worden meegenomen. De planning is dat voor het einde van dit jaar de gewijzigde meerjarenbegroting van de ODNZKG, met daarin opgenomen de financiële effecten voor 2017, separaat voor zienswijze aan de Raad wordt voorgelegd. Ten aanzien van de overige, niet verklaarde financiële effecten, wordt nader onderzoek gedaan.

Risico's

Risico’s voor OD
Eventuele aantasting van de vermogenspositie van de OD, die vervolgens ook weer een effect op Zaanstad kan hebben. Dit kan gebeuren door de actualisaties van de DVO’s, decentralisatie WABO (resulterend in lagere omzet voor de OD), en de genoemde nieuwe financieringsmethode PGF; waarbij opgemerkt wordt dat uitgangspunt is dat PGF voor de OD kostenneutraal verloopt. Sommige deelnemers binnen de GR wijze erop dat er gekeken kan worden naar de ratio van het weerstandsvermogen van de OD.

Risico’s voor Zaanstad
Invoering PGF zal leiden tot een andere berekening van de kosten voor de OD. Gelet op de door Zaanstad gehanteerde normen en de normen op basis van PGF, kan dit, zoals is toegelicht, betekenen dat Zaanstad een hogere bijdragen gaat betalen. Daarnaast heeft de PGF-methodiek geen rekening gehouden met de effecten van de invoering van de omgevingswet.

Beheersing

Maatregelen

De OD heeft een eigen beleid op risicomanagement en weerstandsvermogen. Er wordt een norm gehanteerd hoeveel reserve moet worden aangehouden voor de risico’s.

Er zijn veel overleggen tussen gemeente en OD op verschillende niveaus. Hiermee wordt de ambitie van accountmanagement ingevuld. Op dit moment kent de Gemeente Zaanstad de volgende afstemmingsoverleggen:

  • 3 tot 4 keer per jaar wordt periodiek overleg gevoerd met de concerncontroller  en de directeur bedrijfsvoering van de OD met ambtelijk vertegenwoordigers uit de deelnemende gemeentes en provincie op het gebied van financiën
  • 1x per 6 weken is er ambtelijk vooroverleg ten behoeve van de vergaderingen van het Algemeen Bestuur
  • 1x per maand vindt er op directieniveau overleg plaats tussen gemeente en OD
  • 1x per 8 weken worden politiek gevoelige dossiers besproken in de staf
  • 1x 6 weken is gezamenlijk opdrachtgeversoverleg met de andere founding fathers en de OD