NV Huisvuilcentrale (HVC)

Risicoprofiel
Het risicoprofiel van de HVC is hoog. Dit wordt veroorzaakt door relatief grote financiële belangen in de HVC van Gemeente Zaanstad via de gemeenschappelijke regeling AIJZ, onzekerheden over o.a. benutting verbrandingscapaciteit als gevolg van de recessie en de ontwikkeling van de elektriciteitsprijs. Echter zijn de laatste jaren maatregelen getroffen om de garantstelling van de deelnemende gemeenten waterschappen te beperken en daarmee ook de mogelijke risico’s. Daarnaast participeert HVC in diverse consortia, waaronder Windmolenparken. De publieke en maatschappelijke betrokkenheid bij HVC is hoog, afvalverwerking raakt de burger. Onder “ontwikkelingen” wordt hier nader op ingegaan.

Risicoanalyse

Ontwikkelingen

(Markt) ontwikkelingen

Nieuwe aangepaste financiële structuur
Eind 2015 is een nieuwe financiële structuur van HVC door de AvA vastgesteld. Leningen die zijn gebaseerd op artikel 9 van de ballotageovereenkomst worden afgebouwd. Dit betreft dus gegarandeerde leningen waarbij de aandeelhouders hoofdelijk aansprakelijk zijn. De zogenaamde artikel 7 oftewel de niet- gegarandeerde leningen zullen volledig afgelost zijn in 2024.
Daarnaast is het van belang dat de HVC eigen vermogen opbouwt, gestreefd wordt naar 100-110 mln.in 2024. Komende vier jaar wordt geen dividend uitgekeerd en wordt er op een verantwoorde wijze binnen het bedrijf verder bezuinigd. Structuur type 2 projecten is in de december 2015 AVA vastgesteld. Dit betreft nieuwe activiteiten op het gebied van duurzame energie die niet zijn verbonden aan het afvalbeheer en daarmee ook niet aan de hoofdelijke garantstelling van de aandeelhouders A

Uitbreiding Type 2 activiteiten:
Onlangs zijn de type 2 activiteiten uitgebreid met een innovatief project geothermie Westland. Dit is de eerste type 2 activiteit binnen HVC. Deze activiteiten zullen worden ondergebracht in een aparte dochteronderneming die HVC hiervoor opricht. Hiervoor is een statutenwijziging nodig en zal een aparte ballotageovereenkomst worden opgesteld. Hiermee wordt vastgelegd dat aandeelhouders die niet deelnemen in deze activiteiten, niet de risico’s zullen dragen, maar ook niet zullen meedelen in de winst.
Zaanstad gaat geen aandelen C verwerven in het project Westland Trias Geothermie. Er is geen doorslaggevende reden om deel te nemen in het project middels aandelen C voor AIJZ. Immers, de AIJZ-deelnemers hebben geen financieel rendementsdoelstelling op investeringen.
AIJZ draagt dit project en de ontwikkeling van geothermie een warm hart toe. Het leveren van warmte middels geothermie draagt bij aan de klimaatagenda’s en beleidsdoelstellingen op het gebied van duurzame energie van de AIJZ-deelnemers. De levering van warmte middels geothermie is ook een goed alternatief op termijn in verband met de afnemende warmteproductie gekoppeld aan het minder verbranden van afval. Geothermie is tevens een duurzaam alternatief voor warmte uit fossiele brandstoffen.
Een bijdrage aan de ontwikkeling van deze techniek wordt derhalve door AIJZ beschouwd als een strategische inzet van kapitaal. AIJZ beseft zich dat betrokkenheid vanuit de overheid van groot belang is bij de ontwikkeling van deze techniek, met name om een onrendabele top en risico’s te dekken.
Investering Warmtenet Alkmaar
Deze activiteiten vallen onder artikel 9 activiteiten. Dit betreft dus gegarandeerde leningen waarbij de aandeelhouders hoofdelijk aansprakelijk zijn. Het is belangrijk dat de HVC deze investering doet om de HVC toekomstbestendig te laten zijn en blijven. Voor Gemeente Zaanstad betekent dit een extra garantstelling van € 2,8 mln.
HVC doet nu deze noodzakelijke vervangingsinvesteringen om “niet stil te staan”.
Gemeenschappelijke regeling AIJZ
Op 14 juli 2016 heeft de raad ingestemd met gewijzigde gemeenschappelijk regeling AIJZ. De bevoegdheden die in de gemeenschappelijke regeling zijn ingebracht worden met de voorgestelde wijziging ook daadwerkelijk uitgeoefend door de daartoe bevoegde organen, namelijk de colleges van de betrokken gemeenten. De rol van de raad ligt met de voorgestelde gewijzigde GR tevens in lijn met de reguliere bevoegdheden. van de raad. Dit alles ligt in lijn met de uitkomsten van het rekenkameronderzoek.
Zaanstad verwacht de oplevering van de visie op HVC in het vierde kwartaal 2016. Deze visie zal in het bestuur van AIJZ worden ingebracht. De meerwaarde van samenwerking tussen de deelnemers van AIJZ en de gekozen juridische rechtsvorm zullen in deze visie tegen het licht worden gehouden.

Financiële positie

Na drie jaar van opeenvolgend verlies (2011, 2012 en 2013) schrijft HVC vanaf 2014 weer zwarte cijfers. Dit ondanks de voor HVC nog steeds matige economische en marktomstandigheden. Dit is vooral te danken aan de forse ombuigingsmaatregelen. Het netto resultaat over 2014 bedroeg afgerond €5,1 mln. Deze lijn wordt gecontinueerd in 2015. Het netto resultaat over 2015 bedraagt € 13,5 mln. De verwachting voor 2016 is dat HVC wederom positieve cijfers zal schrijven.
Per 31 december 2015 is de stand van de gegarandeerde leningen voor de aandeelhouders A circa € 582 mln. Het aandeel van Zaanstad hierin (via AIJZ) is circa 9%.

Risico's

De risico’s die kunnen worden onderkend zijn ten eerste lagere verwerkingstarieven op bedrijfsafval door landelijke overcapaciteit en lagere energie-inkomsten als gevolg van lagere prijzen op de elektriciteitsmarkt. Daarnaast wordt als gevolg van de recessie door bedrijven minder afval geproduceerd. Dit draagt ook bij aan overcapaciteit bij de afvalbedrijven en leidt weer tot bovengenoemde lagere verwerkingstarieven.
Het risico dat de garantstelling aan AIJZ wordt aangesproken (R470) is opgenomen in het gemeentebrede risicomanagement en weerstandsvermogen van de gemeente Zaanstad

Beheersing

Maatregelen

  • Annotaties van de agenda van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders in het college van B&W
  • Periodiek ambtelijk overleg met AIJZ gemeenten en via verschillende klankbordgroepen (zowel financiële als beleidsmatige) met de overige aandeelhouders van HVC.
  • In AIJZ verband vindt ook periodiek bestuurlijk overleg plaats. Minimaal twee keer per jaar, gemiddeld drie keer per jaar. Dat wil zeggen AB-DB voorafgaand aan elke AVA en incidentele in geval daar aanleiding toe is.