Aandeel in het totaal

Doelenboom

Portefeuillehouder: D. Emmer
Verantwoordelijk directeur: H. Vlug

Programmadoelstelling en de rol van de gemeente

Zaanstad werkt aan een toekomstgericht, gezond en aantrekkelijk woon-, leef- en ondernemersklimaat. Het terugdringen van milieubelasting heeft hierop een positief effect en leidt ertoe dat belemmeringen voor nieuwbouw worden weggenomen. De woningbouwopgave zal door de vaststelling van MAAK.Zaanstad worden verhoogd met 15.000 tot 20.000 woningen. Voor het realiseren van deze woningen is het terugbrengen van de milieubelasting noodzakelijk.

De komst van de Omgevingswet vraagt om een andere werkwijze en nog meer dan nu om het betrekken van milieu- en duurzaamheidsaspecten in een vroegtijdig stadium van ruimtelijke planvorming.

 

Op het gebied van energie en klimaat richt Zaanstad zich op de gebouwde omgeving en het opwekken van duurzame energie. Hierdoor dalen de (woon)lasten van huishoudens en bedrijven en verbetert het comfort van woningen en gebouwen. Ook het reduceren van de hoeveelheid afval en het inzetten van reststromen voor hergebruik als grondstoffen draagt hieraan bij.

 

Ten aanzien van de energietransitie treedt Zaanstad vooral faciliterend op en heeft de gemeente een voorbeeldfunctie. Voor milieu is de gemeente meer kaderstellend en sturen en stimuleren we waar nodig. We zoeken de verbinding met de direct belanghebbenden om gezamenlijk tot een juiste aanpak te komen. Daarbij wint het belang van de relatie met de regio aan gewicht. Het wordt steeds duidelijker dat het Europees en rijksbeleid ten aanzien van energietransitie een grote impact heeft op de rol van de lokale overheid en regionale samenwerkingsverbanden. Een belangrijk deel van de afspraken van het Energieakkoord over de energiebesparing moet door de lokale overheid worden uitgewerkt.

1 Reduceren milieubelasting

De gemeente wil de leefbaarheid in de stad verbeteren door het terugdringen van de milieubelasting. Daarnaast willen we belemmeringen voor het realiseren van nieuwbouwprojecten wegnemen. Gemeente Zaanstad is divers in de infrastructuur, hierdoor zijn er per gebied ook verschillen in de mate van milieubelasting. Zo bevinden zich in Zaanstad een aantal aandachtsgebieden. Middels de Zaanpeiling worden er gemiddelden voor de gehele gemeente berekend.

In 2017 treedt de wetswijziging van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) in werking. De doelstelling van deze wetswijziging is om gemeenten meer onderling vergelijkbaar te maken. Om deze vergelijkingen mogelijk te maken, rapporteren wij in de huidige begroting nieuwe landelijke indicatoren. Vooralsnog worden geen streefwaarden benoemd.

EffectindicatorNulmetingRealisatie 2015Begroting 2016Begroting 2017Streef- waardeBron
Bodem: Het aantal spoedlocaties bodemverontreiniging als percentage van het totaal aantal bodemlocaties37% (2011)1%4%1%Gemeentelijke registratie
Percentage inwoners dat ernstige hinder ondervindt van lawaai van auto’s24% (2009)9%8%7%7%Zaanpeiling
Percentage inwoners dat ernstige hinder ondervindt van lawaai van treinen6% (2009)1%2%2%2%Zaanpeiling
Percentage inwoners dat ernstige hinder ondervindt van lawaai van fabrieken8% (2009)3%3%3%3%Zaanpeiling
Het aantal geur gehinderde woningen dat voldoet aan de streefkwaliteit (meetfrequentie van eens per vijf jaar)Nb nieuwe BBV indicator12%12%Gemeentelijke registratie

Om deze doelstelling te bereiken leveren we de volgende prestaties

1.1 Uitvoeren Ruimtelijke Milieuvisie

Om de leefbaarheid te verbeteren, wil de gemeente belemmeringen wegnemen voor nieuwbouwprojecten. Hiervoor voeren wij de volgende projecten uit:

Bodemprogramma 2016-2020
Actieprogramma Geluid 2013-2018
Implementatie Zaans Geurbeleid 2016

Het bodemprogramma moet ervoor zorgen dat in 2016-2020 en daarna sprake is van een bodemkwaliteit zonder onaanvaardbare risico’s voor onze inwoners bij het huidige gebruik. Ons streven is dat alle locaties waarbij sprake is van onaanvaardbare ecologische en verspreidingsrisico’s zijn gesaneerd of beheerst. Verder willen we dat alle bodem- en ondergrondaspecten integreren in het proces van ruimtelijke planvorming. Met behulp van extra budget vanuit het Rijk zijn we in 2016 gestart met de aanpak van risico’s als gevolg van diffuse bodembelasting, vooral vanwege loodverontreiniging. Onderdeel hiervan is een subsidieregeling.

Geluid is een belangrijke factor in de waardering van de woonomgeving. In het Actieplan Geluid 2013-2018 zijn maatregelen opgenomen om de geluidhinder terug te dringen. Deze maatregelen hebben vooral betrekking op wegverkeerlawaai. Dit is de voornaamste bron van geluidhinder en de gemeente heeft hier direct invloed op. Een belangrijke maatregel is het toepassen van stille wegdekken. Verder neemt Zaanstad deel aan diverse overlegstructuren om invloed uit te oefenen op de geluidhinder van Schiphol. In 2017 wordt gestart met het actualiseren van de wettelijk verplichte geluidskaarten waarmee de geluidbelasting in Zaanstad in beeld wordt gebracht.

In Zaanstad staan relatief veel bedrijven die geur uitstoten. Met het nieuwe geurbeleid beoogt de gemeente de leefbaarheid verder te verbeteren, de bedrijvigheid nabij woningen duurzaam te laten voortbestaan en ruimte voor woningbouw. Binnen de gemeente is geur een belangrijk punt van aandacht (zie programma 4). In 2017 passen wij de methodiek van het Zaans Proeflokaal gemeentebreed toe. Daarmee lopen wij vooruit op de integrale aanpak van de Omgevingswet.

Activiteiten:

Uitvoeren van het bodemprogramma, waaronder aanpak van diffuse bodemverontreiniging zoals lood, saneren of beheersen van spoedlocaties

Uitvoeren van het Actieplan geluid, waaronder het toepassen van stille wegdekken bij renovatie en het actualiseren van de geluidskaart

Implementeren van het Zaans Geurbeleid 2016

Risico’s en beheersmaatregelen

Risico

Toelichting

Beheersmaatregel

Afhankelijkheid van andere partijen.

De ambities waar Zaanstad voor staat, kunnen niet alleen door de gemeente worden gerealiseerd. Samenwerking met verschillende partners, zoals grondeigenaren, collega-overheden, bedrijfsleven en woningcorporaties, is noodzakelijk. Deze ambities vergen investeringen

De risico's worden beheerst door vol in te zetten op overleg om externe partijen hun verantwoordelijkheid te laten nemen. Daarnaast zoeken we continu naar externe financieringsbronnen

2 Zaanstad klimaatneutraal

Zaanstad streeft naar klimaatneutraliteit en daarvoor is versnelling in de CO2-reductie nodig. Ambitie is om zo snel als mogelijk de stap naar volledig duurzame energie daadwerkelijk te realiseren. Verschillende partners zijn bereid hieraan een bijdrage te leveren door bijvoorbeeld het treffen van energiebesparende maatregelen of het opwekken van duurzame energie. De gemeente schept hiervoor ruimte en waar mogelijk passen wij de regelgeving aan. Bij andere overheden dringen wij aan om deze ruimte te krijgen om zo de vraag- en aanbodkant in de verduurzaming los te krijgen.

Met MAAK.Zaanstad willen we de kansen grijpen die de verwachte realisatie van 15.000 tot 20.000 woningen tussen nu en 2040 biedt. Bijdragen aan het klimaatneutraal maken van Zaanstad is zo’n kans. Die nieuwe woningen maken we zoveel mogelijk klimaatneutraal en we sluiten ze zoveel mogelijk aan op het te realiseren warmtenet. Die extra woningen dragen op hun beurt weer bij aan het draagvlak onder het warmtenet.

In 2017 treedt de wetswijziging van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) in werking. De doelstelling van deze wetswijziging is om gemeenten meer onderling vergelijkbaar te maken. Om deze vergelijkingen mogelijk te maken, rapporteren wij in de huidige begroting nieuwe landelijke indicatoren. Vooralsnog worden geen streefwaarden benoemd.

EffectindicatorNulmetingRealisatie 2015Begroting 2016Begroting 2017Streef- waardeBron
De hoeveelheid uitgestoten kton CO₂740 (2009)6806806550www.energieinbeeld.nl
Aantal aansluitingen met zonne-opwekking1.3001.7251.8002.00020.000www.energieinbeeld.nl
Hernieuwbare elektriciteit ( % elektriciteit die is opgewekt uit wind, waterkracht, zon of biomassa.)NB nieuwe BBV indicator

Om deze doelstelling te bereiken leveren we de volgende prestaties

2.1 Uitvoeren Zaanse Energie Agenda

Naar aanleiding van de evaluatie van het klimaatprogramma is de routekaart behorend bij het Integraal Klimaatprogramma 2010-2020 aangescherpt tot een energieprogramma dat ruimte en inspiratie geeft. Zo kunnen inwoners en ondernemers hun ambities op het gebied van duurzaamheid waarmaken. Energiereductie, het verduurzamen van de energieproductie en innovatie/hergebruik blijven de pijlers waarlangs we werken.
Op basis van de raadsmotie tot versnelling van de CO2-reductie is een plan opgesteld, waarin haalbare doelen zijn gesteld. Dit plan vormt de onderlegger voor de (nieuwe) cijfers in de begroting. Hierbij is het streven om een reductie van 100kton in 2020 te laten plaats vinden, met een uiteindelijk streven om uit te komen op 0kton en zo snel als mogelijk een volledige overstap op duurzame energtie te realiseren. Het college borgt daartoe de aanpak van de aanpak van de Zaanse Energie Agenda, zodat na 2020 verduurzaming met krcht voortgezet wordt.

De focus ligt op de inzet van de gebouwde omgeving, waarbij nadrukkelijker dan voorheen wordt gewerkt aan de markt/klantbenadering met de ontwikkeling van productmarktcombinaties voor onze burgers en bedrijven.

Een grote bijdrage aan CO2-reductie realiseert de gemeente middels een integrale aanpak voor de verbetering van de kwaliteit van de bestaande woningvoorraad. Een andere grote bijdrage wordt gerealiseerd bij het bedrijfsleven. In samenwerking met de Omgevingsdienst staat een stimulerings- en handhavingsprogramma centraal in de aanpak.

Middels nieuwe systemen en door te acteren in MRA verband kunnen wij onze plannen in grotere context brengen en onder de aandacht brengen bij potentiële partners. Hierdoor is het mogelijk om plannen op te schalen, waardoor dergelijke energietransitie projecten ook door het Rijk worden erkend.

We blijven in overleg met de provincie ten aanzien van de ontwikkeling van windmolens langs het Noordzeekanaal. Door zowel in bestaande als nieuw te ontwikkelen gebieden geen gebruik (meer) te maken van aardgas, zoals verwoord in MAAK.Zaanstad, kan een kwalitatieve opwaardering plaatsvinden in de nieuwe woningvoorraden. De Omgevingswet biedt mogelijkheden om het duurzaamheidsbeleid verder vorm te geven.

Activiteiten:

(nieuw)

Ontwikkeling warmtenet in Zaanstad Noord en Zaanstad Oost

Lokaal opgewekte energie lokaal uitwisselen, door middel van de uitvoering van bijvoorbeeld Het Handelsplatform (075Groen)

Ontwikkeling van slimme productmarktcombinaties

Organiseren van energiecafés en andere communicatiemiddelen voor klantbenadering

Procesbegeleiding pilot 0-op-de-meter-woningen

Energy Service Company stimuleren (zoals voor PV op huurwoningen)

Het stimuleren van actief gebruik van EnergieAtlas in Zaanstad

Inzet op Energietransitie als onderdeel van de Omgevingsvisie en plannen

Smart grids-aanpak in stadhuis; ontwikkelen van EnergieAtlas in Zaanstad

Het borgen van het Zaanse Energieprogramma, zodat na 2020 verduurzaming voortgezet wordt

Energieagenda verbinden met Informatievoorziening (IV) strategie

Acteren op MRA niveau en middels regionale verbanden/activiteiten/onderzoeken. Voorbeelden hiervan zijn het warmtenet en SMART grids

Risico’s en beheersmaatregelen

Risico

Toelichting

Beheersmaatregel

Externe partijen weigeren deelname aan de Zaanse Energie Agenda

Bedrijfsleven, woningcorporaties en bewoners zien de investering op korte termijn vaak als een drempel die in hun ogen niet opweegt tegen de opbrengsten op de langere termijn

De partijen informeren over de mogelijkheden die er zijn om maatregelen te financieren en inzicht geven in de voordelen en opbrengsten van de maatregelen

3 Hergebruik grondstoffen

Zaanstad wil zo veel mogelijk reststromen die ontstaan bij huishoudens en bedrijven gescheiden inzamelen, zodat ze voor hergebruik beschikbaar zijn. Door het gebruik van secundaire grondstoffen wordt het gebruik van primaire grondstoffen zo veel mogelijk beperkt.

In 2017 treedt de wetswijziging van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) in werking. De doelstelling van deze wetswijziging is om gemeenten meer onderling vergelijkbaar te maken. Om deze vergelijkingen mogelijk te maken, rapporteren wij in de huidige begroting nieuwe landelijke indicatoren. Vooralsnog worden geen streefwaarden benoemd.

EffectindicatorNulmetingRealisatie 2015Begroting 2016Begroting 2017Streef- waardeBron
Hoeveelheid gescheiden afval als % van de totale hoeveelheid ingezameld afval40%31%45%50%75%Sorteeranalyses en afvalmonitor
Omvang huishoudelijk restafval kg per inwoner (0 meting in 2014)Nb. nieuwe BBV indicator--CBS

Om deze doelstelling te bereiken leveren we de volgende prestaties

3.1 Vaststellen en uitvoeren Grondstoffenplan

In de Inventarisatie Grondstoffenplan geven wij richting aan de doelstelling huishoudelijk afval. De doelstelling betekent een halvering van de hoeveelheid restafval in 2020 ten opzichte van 2013 en is ingegeven door de wens om milieudoelstellingen te behalen en de kosten voor afvalinzameling voor de burger op termijn beheersbaar te houden. Het Uitvoeringsprogramma 2016-2019 omvat een vernieuwd inzamelsysteem. Hiermee kunnen we het voor inwoners makkelijker maken om grondstoffen te scheiden. Het programma bevat een communicatiestrategie en een werkwijze ten aanzien van prijsstelling en beloning. Dit zal leiden tot een ander takenpakket van HVC. In het kader van het Grondstoffenplan is een nieuw concept ontwikkeld voor een grondstoffencentrum: een milieustraat (al dan niet ter vervanging van de huidige milieustraat de Spierling), waarin de ambities van Zaanstad voor hergebruik van grondstoffen centraal staan.

Activiteiten:

Uitvoeren van het grondstoffenplan 2016-2019

Start implementatie visie HVC

Regie voeren dienstverleningsovereenkomst HVC

3.2 Grondstoffenrotonde

Het uitgangspunt van een zogenoemde ‘circulaire economie’ is dat grond- en reststofstromen worden hergebruikt. Reststromen zijn producten, materialen, grondstoffen en energie die vrijkomen bij ondernemingen en productieprocessen en die binnen deze onderneming of bij dit productieproces niet meer nuttig inzetbaar zijn. Zaanstad wil, in samenwerking met de regio, met een ‘grondstoffenrotonde’ bijdragen aan de totstandkoming van deze circulaire economie door reststromen op een duurzame wijze te benutten. Hiermee stimuleren wij de aantrekkingskracht van de gemeente als vestigingslocatie en dragen wij bij aan de gemeentelijke klimaatdoelstellingen.

Activiteiten:

Starten met de uitvoer van de grondstoffenrotonde

In afstemming met de regio een bijdrage leveren aan een circulaire economie

4 Dierenwelzijn

Gemeenten hebben een zorgplicht voor hulpbehoevende dieren zonder kennelijke eigenaar.

EffectindicatorNulmetingRealisatie 2015Begroting 2016Begroting 2017Streef- waardeBron
Het aandeel van de aangeboden dieren dat wordt opgevangen door het dierenasiel dan wel de vogelopvang100%100%100%100%100%Organisatie Dierenasiel en Vogelopvang

Om deze doelstelling te bereiken leveren we de volgende prestaties

4.1 Ondersteuning dierenasiel en vogelopvang

Zaanstad ondersteunt het dierenasiel en de vogelopvang met een financiële bijdrage conform de geldende overeenkomsten met de Stichting Dierenwelzijn en de Vogelopvang.

Activiteiten:

De gemeente voert de regie op de geldende overeenkomsten

Lasten incl. toevoegingen2017201820192020
Originele Begroting21.43121.42520.92321.022
Structurele effecten Burap-8-8-8-8
Kadernota33333428494
Beginstand begroting 2017-202021.75621.75121.19921.109
Autonome ontwikkelingen36353334
Beleidsbijstellingen9251.1091.8232.007
Dotaties reserves3.0272.4491.9781.978
Totale lasten begroting 2017-202025.74325.34425.03425.127
Baten incl. onttrekkingen2017201820192020
Originele begroting 2016-2019-19.127-19.129-18.627-18.625
Structurele effecten Burap0000
Kadernota-236-237-1882
Beginstand begroting 2017-2020-19.364-19.366-18.814-18.623
Beleidsbijstellingen-355-540-758-1.051
Aanwendingen reserves-2.164-2.025-2.314-2.358
Totale baten begroting 2017-2020-21.883-21.931-21.885-22.032