Portefeuillehouder: J. Olthof
Verantwoordelijk directeur: S. Tax
Programmadoelstelling en de rol van de gemeente
Zaanstad is een sociale gemeente waarin kinderen en jongeren gezond en veilig kunnen opgroeien en waar bewoners zich actief inzetten. Veel inwoners doen dat zonder hulp of inbreng van de gemeente. Voor bewoners die dat nodig hebben, is er passende ondersteuning; laagdrempelig en waar mogelijk dichtbij in de wijk. Onder andere in de vorm van Sociale Wijkteams (SWT’s)Jeugdteams (JT’s) en en verschillende vormen van maatschappelijke of inkomensondersteuning. Het doel is dat iedereen kan participeren, op eigen wijze en naar vermogen.
Sinds twee jaar heeft de gemeente de verantwoordelijkheid voor het beleid en de uitvoering van de taken op het gebied van de WmoJeugdwet, de Participatiewet en de . Zaanstad vult deze taken op een andere manier in dan voorheen gebruikelijk was. De bewoner en zijn situatie staan centraal bij het zoeken naar een evenwicht tussen kwaliteit van zorg en het beschikbare budget. Samen met hulpvragers wordt gekeken naar wat nodig is. Soms vinden zij zelf al een oplossing met hun netwerk en/of vrijwilligers. Als dat niet lukt, biedt de gemeente ondersteuning, hulp of behandeling door professionals aan. Deze nieuwe manier van werken betekent dat de gemeente hulpvragen minder vaak overneemt. We richten ons erop dat bewoners de regie over hun eigen leven houden of terug krijgen. Voor kinderen en jongeren gaat het er om dat problemen in het opvoeden en opgroeien zo min mogelijk een belemmering vormen voor het leren en het zich ontwikkelen tot zelfstandige volwassenen. We proberen mensen die hulp zoeken op een laagdrempelige manier te ondersteunen bij het vinden van passende oplossingen. Hierbij staan centraal:
- Preventie: We willen problemen graag voorkomen. We versterken daarvoor gericht preventieve voorzieningen en zijn alert op signalen van ongewenste en problematische ontwikkelingen. We investeren in het vermogen tot signaleren bij basisvoorzieningen als kinderopvang en onderwijs.
- Zelfstandigheid: wij stimuleren dat mensen binnen hun eigen netwerk oplossingen zoeken voor hun problemen of hulpvragen. Ook stimuleren we dat mensen anderen in hun omgeving helpen.
- Ondersteuning op maat: mensen voor wie het informele netwerk geen of onvoldoende hulp biedt, kunnen een beroep doen op ondersteuning. Dat kan laagdrempelig en dichtbij. De SWT's en JT's bekijken samen met de bewoner/het gezin welke hulp nodig is.
- Vangnet: voor de kwetsbaarste groepen is er een betrouwbaar en kwalitatief hoogwaardig vangnet.
In de Zaanse aanpak ligt een sterke focus op samenwerken, proberen, leren en doorontwikkelen. Gaandeweg leren we wat werkt om onze visie te realiseren. We gaan uit van de menselijke maat en leveren maatwerk waar mogelijk en nodig. Dit vraagt veel van alle betrokken partijen, ook buiten de gemeente. Het vraagt vooral vertrouwen en tijd. Daarom willen we in ons leerproces en in onze nieuwe manier van werken voorkomen dat we terugvallen op regels en het overreageren op risico’s. Dit remt innovatie af en leidt mogelijk tot stijgende kosten en een versnippering van onze inspanningen.
De nieuwe werkwijze weerspiegelt de stevige ambitie die we in Zaanstad hebben: we willen echt uitgaan van de leefwereld van mensen, niet van systemen. Daar investeren we ook in, door de extra middelen die we vanuit het rijk krijgen daarvoor in te zetten onder de noemer "slim investeren". We kijken hoe we daarmee fundamenteel de beweging naar de voorkant kunnen maken. Dit houdt in dat we problemen willen voorkomen of eerder opsporen en aanpakken, waardoor een beroep op zwaardere zorg zoveel mogelijk kan worden voorkomen. Soms gebeurt dat door professionals, maar ook hierbij benutten we de kracht in de samenleving. Zo zijn er bijvoorbeeld ervaren vrijwilligers die ondersteuning bieden aan jonge ouders in kwetsbare situaties. Ook richten we specifiek de aandacht op problematische echtscheidingssituaties, waarbij getrainde vrijwilligers ouders begeleiden om tot goede afspraken te komen over de omgang met de kinderen.